एक होता राजा.......

मुंबई महानगरपालिकेच्या निवडणुकांचे पडघम वाजायला लागले आणि तुम्हा आम्हा सर्वांनाच आपण राजे असल्याची आठवण झाली. फक्त आपल्यालाच नाही तर आपली कधीही आठवण न ठेवणार्‍या लोकप्रतिनिधींना आणि राजकीय पक्षांनादेखील आपली आठवण झाली, आपण मतदार राजे असल्याची.

ह्या निवडणुकांची पार्श्वभूमीच तशी निराळी पण खास आहे. शिवसेना ह्या एकमेव पक्षाने गेली कित्येक वर्ष मुंबईवर अनभिषिक्त राज्य केलं. पण हाच पक्ष आता खिळखिळा होत चाललेला आहे. सर्वप्रथम नारायण राणे आणि मग राज ठाकरे ह्यांनी शिवसेना सोडली आणि ह्या वाघाचं मांजर झालं की काय? अशी शंका येवू लागलेय. त्यात गेल्या लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुकांमधे मिळालेल्या अनपेक्षित यशाने कॉग्रेस आणि राष्ट्रवादी ह्यांची मांजरं वाघाचा आव आणंत आहेत. तिसर्‍या आघाडीचं खूळही यंदा आहेच. राज ठाकरेपण ह्या निवडणुकीत शड्डू ठोकून उतरलेत. त्यामुळे ही निवडणूक रंगतदार होणार ह्यात वादंच नाही.

आता ह्या सर्व प्रकरणात आपली भूमिका सर्वात महत्वाची आहे, कारण आपण इथले राजे (?) आहोत. वर म्हंटल्याप्रमाणे आपल्यासमोर बरेच पर्याय आहेत. शिवसेना आणि त्यांच्या केसात खोवलेलं भाजप चं कमळ. वाघासारखी इतरांवर आणि एकमेकांवर गुरगुरणारी कॉंग्रेसची मांजरं, जिच्याबद्धल काहीच कल्पना नाही अशी मनसे, आणि बेडकीसारखी फुगून बॆल होवू पहणारी तिसरी आघाडी. वर थंडोबा आणि बंडोबा ह्यांनी मिळून झालेले, आणि कोणताही पक्षीय भेदाभेद (मुख्यतः सत्तेत सहभागी होताना) न पाळणारे अपक्षही आहेत. आता इतक्या सगळ्या पर्यायांतून म्या पामराने एकाला निवडावं तरी कसं?

शिवसेनेला मुंबईने आतापर्यंत न चुकता साथ दिली होती. आतापर्यंत म्हणजे गेल्या लोकसभा निवडणुकीपर्यंत. गेल्या लोकसभा निवडणुकीत मुंबईने शिवसेनेला धोभीपछाड घातली. यंदा मुंबई काय करणार? सांगता येत नाही. शिवसेना म्हणते की आम्ही Fly Overs केले. आम्ही म्हणतो चांगलं केलत. Express Way केला. आम्ही म्हंटलं चांगलं केलत. पण लेकांनो त्याचं Credit मागच्या निवडणुकांच्यावेळी घेतलत ना? मग पुन्हा पुन्हा तेच काय सांगता? एक काम करायचं आणि पुढच्या दहा लोकसभा निवडणुकांत, पंधरा विधानसभा निवडणुकीत आणि वीस महापालिका निवडणुकीत तेच टुमणं वाजवायचं? खरं तर शिवसेनेने आम्हाला संभ्रमातच पाडलं आहे. आम्हाला हा आमचा वाटणारा हा पक्ष. पण त्याने आम्हाला Identity Crisis मधेच टाकलं आहे. आता आम्हाला समजंतच नाही की आम्ही नक्की मराठी, मुंबईकर का हिंदू? मी मराठी म्हणत आम्ही वाढलो, गर्व से कहओ हम हिंदू हॆ म्हणत मोठे झालो, आणि आता मी मुंबईकर म्हणून आम्हाला सर्वसमावेशक करता? हा विषय खरंतर महापलिका निवडणुकांसाठी गॆरलागू आहे. ते सोडा, आपण आता सत्ताधार्‍यांनी काय कामं केली ते पाहू.

उद्धव ठाकरे काही आठवड्यांपूर्वी म्हणत होते की आम्ही ऎंशी टक्के वचननामा पूर्ण केला. परवाच्या सभेत म्हणाले पंच्याहत्तर टक्के पूर्ण केला. काय चाललय काय? काही दिवसांमध्ये तुम्ही दिलेली वचनं वाढली की तुम्ही केलेली कामं कमी झाली. ह्या वेगाने दोन फ़ेब्रूआरीला तुम्ही म्हणाल आम्ही काहीच केलं नाही पाच वर्षात. आणि जर तुम्ही आम्हाला शंभर टक्के वचनं दिलीत तर त्यातली ऎंशी टक्केच पूर्ण झाली हे सांगायला तुम्हाला लाज नाही वाटंत? का एवढं तरी काम केलंत म्हणजे आभाळाला हात टेकले तुमचे?एक अख्खं वर्ष काय झोपा काढल्या का तुमच्या नगरसेवकांनी? बरं तुम्ही सांगत सुटलाय की आम्ही पंच्याण्णव पर्यंतच्या झोपड्या अधिकृत केल्यात. आम्हीच मुंबईत येणारे लोंढे थोपवू शकलो असतो. आम्ही सहमत आहोत. उत्तरभारतीय आणि इतर झोपडपट्टीवासी ह्यांची मतं मिळवण्यासाठी तुम्ही पंच्याण्णव पर्यंतच्या झोपड्या अधिकृत केल्या नसत्यात आणि फुकट घरांची योजना जाहीर केली नसतीत, तर त्यांनंतर मुंबईत दुपटीने येणारे लोंढे थांबले नसते का?

बरं, शिवसेनेवर आम्ही नाराज मग आम्ही इतर पर्यायांचा विचार करायला लागलो. कॉंग्रेस हा जरी मोठा पक्ष असला तरी आमच्या दृष्टीने Next Best पर्याय म्हणजे म.न.से. राज ठाकरे ह्यांनी ज्या पद्धतीने शिवसेना सोडली आणि महाराष्ट्राच्या भल्यासाठी म्हणून नवा पक्ष काढला त्याने आम्ही प्रभावित झालो. महराष्ट्राला तारणहार मिळाला असं आम्हाला वाटलं. त्यांनी सुरूवातही छान केली. सर्वांना बरोबर घेवून जायची तयारी दाखवली. त्यांचा सर्वधर्मसमभावसुद्धा आम्हाला भावला. पण सध्या बघावं तर त्यांचा One Word Agenda चालू आहे. शिवसेना. बाळासाहेबांच्या विरुद्ध म्हणे हे काही बोलणार नाहीत पण शिवसेने विरुद्ध बोलणार. बरं आम्हाला आणखी एक गोष्ट समजत नाही, ती म्हणजे आम्ही आमचं मत म.न.से. ल का द्यावं? काय केलंय त्यांनी अद्याप? गेलं वर्षभर वाट बघतोय, पण काही काम चाललंय असं दिसत तरी नाही. त्यमूळे त्यांना मत दिलं तर ते फुकटच जाण्याची शक्यता अधिक, त्यमुळे आमचं मत त्यांनाही जाणार नाही.

रहाता र्‍हायल्या दोन कॉंग्रेस आणि तिसरी आघाडी. कॉंग्रेस म्हणे महाराष्ट्रात मजबूत झालेय. नारायण राणे कॉंग्रेसमध्ये आल्यापासून तर प्रभा राव आणि मार्गारेट अल्वा ह्यांना, निवडणुका म्हणजे कुस्तीचा फड असून नारायण राणे नामक हिंदकेसरी पॆलवान आपल्या गटात आल्यासारखं वाटतय. विधानसभा पोटनिवडणुकांतला विजयही त्यांना भलताच चढलाय. पण मुंबईत नारायण राण्यांची मात्रा चालणं तसं अवघडंच आहे. वर गेल्या नऊ वर्षात त्यांच्या सरकारने काय दिवे लावलेत तेही आम्ही पहातोच आहोत. झोपडपट्ट्या बनतच आहेत आणि हे दोन हजार पर्यंतच्या झोपड्या अधिकृत करायला निघालेत. ही युक्ती चांगली आहे. २००५ मध्ये २००० पर्यंतच्या झोपड्या अधिकृत करायच्या. २०१० मध्ये २००५ पर्यंतच्या आणि असंच पुढे. म्हणजे प्रत्येक निवडणुकीत वाढणार्‍या झोपडपट्ट्यांची मतं कॉंग्रेसलाच नाही का? आता झोपड्याच नाहीत तर अनधिकृत बांधकामंही अधिकृत करायला निघालेत हे. SEZ चा वाद आहेच. त्यात बरेचसे मंत्री मंत्र्यालयात बसून काम करण्याऎवजी उकीरडा फुंकण्यातच धन्यता मनतात. कुणी पोटनिवडणुकांची जबाबदारी घेतय तर कूणी आणखी कशाची. कामाची जबाबदारी कोण घेणार? हे शिवसेनेला सांगतायत की काम दाखवा आणि मतं मिळवा. मग तुम्ही काय दाखवून मतं मागणार? आणि तुम्ही दाखवलंतही तरी भलतं सलतं बघायला लोकांना वेळतरी आहे का? त्यामुळे आमचं मत तुम्हाला तर नाहीच नाही.

राष्ट्रवादी कॉंग्रेस्बद्धल काय बोलावे? त्यांची काही ताकत मुंबईत आहे असं तर आम्हाल अजिबात वाटत नाही. आम्ही बारामतीचे रहाणारेही नाही त्यमुळे राष्ट्रवादीने काय काय विकासकामं केली ते आम्हाला माहीतही नाही. बरं ह्याच्या भाषाणांतही कुठे मुंबईचा उल्लेख येत नाही. आबा पाटील म्हणतात की स्वच्छ उमेदवाराला निवडून द्या. स्वतः मात्र गुन्हेगारी पार्श्वभूमी असलेल्यांना उमेदवारी देतात. आता काय म्हणायचं ह्याला? शरद पवार म्हणतात ज्यांना आपलं घर सांभाळता येत नाही ते मुंबई काय सांभाळणार? खुद शीशेके घरमे रहनेवाले दुसरों पर पत्थर नही फेका करते पवार साहब. जरा पुण्यात जावून बघा. धाकले पवार दादा आणि थोरले आबा ह्यांच्यात कलगी तुर्‍याचा सामना रंगलाय.

आता उरली, बलानुक्रमे सहावी असणारी तिसरी आघाडी. प्रामुख्याने दलित आणि मुसलमान ह्यांची मतं विभागण्यासाठी बनवलेली. स्वतःच्या हिमतीवर काही करण्याची कुवत नाही आणि दुसरा काही करत असेल तर त्याला ते करू द्यायचं नाही ही ह्यांची विचारसरणी. तसं आम्ही जतिभेद वगॆरे मानत नाही. प्ण सखेद असं म्हणावं लागतं की आम्ही ना मुसलमान ना दलित, त्यामुळे आमच्याकडे तिसरी आघाडी मत मागणारही नाही, त्यमुळे मत देण्याचा प्रश्नच नाही. आणि असतो जरी आम्ही दलित किंव मुस्लिम, तरी अबू आझमी आणि आठवलेंना मत देण्याइतके मूर्ख तर नक्कीच नाही.

सुरवातीला निवडणुका आल्याने आपण राजे असल्याची आठवण होवून मला हर्षवायू झाल्याचं आपण वाचलंतच. पण आता सर्वच पर्यायांचा फडशा पडला आहे आणि आमच्यासमोर शेवटचा पर्याय राहिला आहे. तो म्हणजे आमचं मत बाद करण्याचा. तुम्ही आमच्याशी सहमत असाल तर तुम्हीही आपलं मत बाद करू शकता. निवडणूक आयोगानं तशी सोयच केली आहे यंदा.

पण मला सांगा असं मत कोणालाच न देवून कसं चालेल? खरंतर आम्हाला हे मानवत नाही पण आमच्यासमोर दुसरा पर्यायच नाही. आम्ही करायचं तरी काय? टीका करणारे लेख लिहायचे की स्वतः पुढे होवून काहीतरी करायचा प्रयत्न करायचा बदल घडवण्यासाठी? आमच्याप्रमाणेच तुम्हालाही आजच्या राजकारण्यांबद्धल घृणा वाटत असेल. तुम्हीही आमच्याप्रमाणे आजच्या राजकारण्यांना शिव्यांची लाखोली वहात असाल. पण आपण राजकारण्यांना शिव्या देवून त्यांना काय ओव्या ऎकू येणारेत का? आम्ही घरात आमची खुर्ची गरम करून कागदावर कितीही गरम झालो तरी त्याचा कोणावर काय परिणाम होणार आहे? अयोग्य लोकं राजकारणात आहेत असं आम्ही सतत म्हणंत रहायचं पण योग्य लोकं कोण ते मात्र सांगायचं नाही. आमच्याप्रमाणेच तुम्हालाही वाटत असेल की राजकारणात चांगल्या लोकांनी असणं गरजेचं आहे. ही गरज आपल्या सर्वांनाच दिसते मग आपणच त्याबाबत काही करू नये? का शेजार्‍यांच्या घरात कधीतरी शिवाजी जन्माला येईल म्हणून आपण वाट बघत बसायचं. आपणच ठरवायला हवं आपण खरोखरंच राजे होवू शकतो का?